Ekte bir örneği sunulan ilgi yazıda, zararlı risk analizine ilişkin yazıda detayları verilen hususlar kapsamında
gerçekleştirilecek ithalat uygulamalarına dair bilgi verilmiştir.
Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nden alınan bir yazıda;
ülkemizde son dönemde meydana gelen zirai don ve olumsuz hava koşulları nedeniyle kiraz,
şeftali, nektarin, kayısı, erik vb. ürünlerin çeşitli ülkelerden ithalatına ve/veya ithalat
sonrasında ihracatına yönelik sektör taleplerinin anılan Bakanlığa iletildiği,
5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 26’ncı maddesi
uyarınca, gıda ve bitki sağlığı işlemlerinde risk analizine dayanılmasının zorunlu olduğu,
aynı Kanun’a dayanılarak hazırlanan Bitki Karantinası Yönetmeliği’nin 7’nci maddesi gereği,
ülkemize Uluslararası Bitki Koruma Sözleşmesi (IPPC) kapsamındaki ürünlerin ithalatında,
ilk ithalat veya bitki sağlığı şartlarının değişmesi durumunda uluslararası standartlara uygun
Zararlı Risk Analizi (ZRA) yapılabileceğinin hükme bağlandığı,
ülkemizde varlığı bilinmeyen veya ihracata yönelik üretimi yapılan ticari öneme sahip
ürünlerde ciddi kayıplara yol açabilecek zararlı organizmaların bulunduğu ülkelerden, bu
zararlıların konukçusu olan bitkisel ürünlerin ithalatında bitki sağlığı tedbirlerinin uygulandığı,
bu kapsamda son dönemde, Xylella fastidiosa, Candidatus Liberibacter spp., Diaphorina
citri, Aulacaspis tubercularis, Dysmicoccus neobrevipes ve Milviscutulus mangiferae gibi
zararlı organizmaların varlığı nedeniyle Mısır, İsrail ve İran gibi ülkelerden yapılan
ithalatlarda çeşitli kısıtlamalar ve bitki sağlığı önlemleri uygulandığı,
Türkiye’nin dünya kiraz üretiminde ilk sırada yer aldığı, kirazın en önemli ihraç
ürünlerimizden biri olduğu ve birçok ülkeye ihracat için devam eden ZRA ve proje
çalışmalarının bulunduğu,
ülkemize ithal edilmek istenen kiraz, badem, erik, kayısı, şeftali, nektarin ürünlerinin
üretildiği ülkelerden daha önce ithalat yapılmamış olması veya daha önce ithalat yapılmış
olsa dahi bitki sağlığı şartlarının değişmiş olması nedeniyle anılan Yönetmelik kapsamında
zararlı organizmaların ülkemize bulaşmasının ve yayılmasının önlenmesi amacıyla olumlu
sonuçlanan bir ZRA çalışması yapılmamış ülkelerden bahse konu ürünlerin ithalatının uygun
değerlendirilmediği,
bu ürünlerin en önemli zararlılarından Şarka Virüsü (Plum pox potyvirus, PPV)’nün ürünlerde
kalite ve miktar kaybına yol açtığı, yoğun enfeksiyonlarda %100’e varan zarara neden
olabildiği ve Prunus türlerinin tohumlarıyla taşındığına dair raporların bulunduğu,
bu nedenle, kiraz, kayısı, erik, şeftali, nektarin gibi ürünlerin ithalatı öncesinde, ihracatçı ülke
ile ZRA sürecinin başlatılmasının ve söz konusu Bakanlıkça bu ürünlerin gönderici ülkede
bulunan zararlı organizmalar açısından bitki sağlığı ve karantina riskleri yönüyle
değerlendirilmesinin zorunlu olduğu,
ZRA çalışmaları tamamlanmadan bu ürünlere ithalat izni verilmeyeceği, bu çerçevede
firmaların ticari bağlantı yapmadan önce ZRA talebinde bulunmaları gerektiği,