Aracı hizmet sağlayıcı olarak elektronik ticaret sektöründe faaliyet gösteren firmalarımız
tarafından son dönemlerde Bakanlığımıza ulaşan talep ve başvurularda; mevzuata göre yasal zorunluluk
niteliği taşıyan ön bilgilendirme ve mesafeli sözleşme metinlerinde yer alan satıcı/sağlayıcı irtibat
bilgilerinin öğrenilerek hesaplarının ele geçirilmesi ve akabinde tüketicilerle satıcı/sağlayıcı imiş gibi
görüşmek suretiyle gerçekleştirilen dolandırıcılık faaliyetlerinin arttığı ve bu nedenle çok sayıda
satıcı/sağlayıcı ve tüketici mağduriyetinin oluştuğu; buna ilişkin olarak platform üzerinden akdedilecek
mesafeli sözleşme metinlerinde satıcı/sağlayıcı irtibat bilgilerinden telefon numarasının kaldırılarak aracı
hizmet sağlayıcının (platform sahibinin) müşteri hizmetleri telefon numarasının verilmesi hususunun
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği kapsamında
değerlendirilmesine ilişkin Bakanlığımız görüşleri aşağıda yer almaktadır.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması hakkında Kanunun “Mesafeli sözleşmeler” başlıklı 48
inci maddesinde;
“(2) Tüketici, mesafeli sözleşmeyi ya da buna karşılık gelen herhangi bir teklifi kabul etmeden
önce ayrıntıları yönetmelikte belirlenen hususlarda ve siparişi onaylandığı takdirde ödeme yükümlülüğü
altına gireceği konusunda açık ve anlaşılır şekilde satıcı veya sağlayıcı tarafından bilgilendirilir.
Tüketicinin bilgilendirildiğine ilişkin ispat yükü satıcı veya sağlayıcıya aittir.
(5) Oluşturdukları sistem ile satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık
eden aracı hizmet sağlayıcılar, sistem aracılığıyla kurulan mesafeli sözleşmelerden doğan hak ve
yükümlülüklerin kullanım süresi boyunca tüketicilerin yönetmelikle belirlenen hususlara ilişkin talep ve
bildirimlerini iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistemi kurmak ve kesintisiz olarak
açık tutmakla yükümlüdür.
(6) Aracı hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet gösterenler aracılık ettikleri mesafeli sözleşmelere
ilişkin olarak;
a) Tüketiciye ön bilgilendirmenin yapılmasından, teyidinden ve ispatından satıcı veya sağlayıcı ile
birlikte müteselsilen,
b) Veri girişinin satıcı veya sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç olmak üzere,
yönetmelikle belirlenen ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususlardaki eksikliklerden,
f) Ön bilgilendirmede yer alan hususlar ile reklamlarında yer alan bilgilerin uyumlu olmasından
ve ispatından sorumludur.
(7) Mesafeli sözleşmelerde, kapsam dışı sözleşmeler, tüketici, satıcı ve sağlayıcı ile mesafeli
sözleşme kurulmasına aracılık eden aracı hizmet sağlayıcının hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı,
bilgilendirme yükümlülüğü, teslimat ile diğer uygulama usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.”
Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinin;
“Ön bilgilendirme” başlıklı 5 inci maddesinde;
(1) Tüketici, mesafeli sözleşmenin kurulmasından ya da buna karşılık gelen herhangi bir teklifi
kabul etmeden önce, aşağıdaki hususların tamamını içerecek şekilde satıcı veya sağlayıcı tarafından
bilgilendirilmek zorundadır.
a) Sözleşme konusu mal veya hizmetin temel nitelikleri,
b) Satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcının adı veya unvanı, MERSİS numarası veya
vergi kimlik numarası,
c) Tüketicinin satıcı veya sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı ile hızlı bir şekilde irtibat kurmasına
imkan veren açık adres, telefon numarası ve benzeri iletişim bilgileri ile varsa satıcı veya sağlayıcının
adına ya da hesabına hareket edenin kimliği ve adresi,
ç) Satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcının tüketicinin şikayetlerini iletmesi için (c)
bendinde belirtilenden farklı iletişim bilgileri var ise, bunlara ilişkin bilgi,
(2) Birinci fıkrada belirtilen bilgiler, mesafeli sözleşmenin ayrılmaz bir parçasıdır ve taraflar
aksini açıkça kararlaştırmadıkça bu bilgiler değiştirilemez.
(6) Ön bilgilendirme yapıldığına ilişkin ispat yükü satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet
sağlayıcıya aittir.
(7) Mesafeli sözleşmenin platform üzerinden kurulması halinde aracı hizmet sağlayıcı ön
bilgilendirmenin yapılmasından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumludur. Veri girişinin
aracı hizmet sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlarda, birinci fıkrada belirlenen zorunlu hususlardaki
eksikliklerden ve verilerin doğruluğundan aracı hizmet sağlayıcı sorumludur.”
“Ön bilgilendirme yöntemi” başlıklı 6 ncı maddesinde;
“(1) Tüketici, 5 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen tüm hususlarda, kullanılan uzaktan
iletişim aracına uygun olarak en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve
okunabilir bir şekilde satıcı veya sağlayıcı tarafından yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile
bilgilendirilmek zorundadır.
(6) Mesafeli sözleşmenin platform üzerinden kurulması halinde aracı hizmet sağlayıcı bu
maddede düzenlenen yükümlülüklerin yerine getirilmesinden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen
sorumludur. Veri girişinin satıcı veya sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç olmak üzere, bu
maddede belirtilen bilgilendirmelerde bulunulması zorunlu hususlardaki eksikliklerden ise aracı hizmet
sağlayıcı sorumludur.”
hükümleri yer almaktadır.
Bilindiği üzere satıcı/sağlayıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, uzaktan
iletişim aracı vasıtasıyla, bu ticaret yöntemine elverişli bir sistem üzerinden kurulan mesafeli
sözleşmelerde, tüketiciler fiziksel mağaza alışverişinden farklı olarak, satın alınacak mal veya hizmete
ilişkin ayrıntılı bilgi sahibi olamadığı ve fiziksel olarak görme-deneme şansından mahrum kaldığı için,
ilgili Avrupa Birliği Direktifleri ile uygun olacak şekilde mevzuatımızda yer alan hususlar doğrultusunda
tüketicilere ön bilgilendirme yapılması ve bu bilgilendirmenin tüketici onayı ve ödeme işlemi ile mesafeli
sözleşmeye dönüşmesiyle bu metinlerde bazı bilgilerin yer alması zorunlu kılınmıştır. Bu zorunluluk mal
satışlarına ilişkin sözleşmelerde satıcıya, hizmet sunumuna ilişkin sözleşmelerde sağlayıcıya, platform
üzerinden yapılan işlemlerde ise satıcı/sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcıya ait olup, ayrıntılı
düzenlemeler ilgili mevzuat hükümlerinde yer almaktadır.
Bu kapsamda Bakanlığımıza intikal eden başvurular ve başvurularda yer verilen dolandırıcılık
girişimleri ile yaşanabilecek olası mağduriyetler göz önüne alındığında, sadece platform üzerinden
akdedilecek mesafeli sözleşmelere özgü olmak üzere, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında
Kanunun 48 inci maddesi ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği çerçevesinde platformlarını
kullandırmak suretiyle satıcı/sağlayıcı ile tüketiciler arasında sözleşme kurulmasına aracılık eden aracı
hizmet sağlayıcı (platform sahibi) tarafından, ön bilgilendirme ve mesafeli sözleşme metinlerinde,
“satıcı/sağlayıcının telefon numarasının” kaldırılarak, “aracı hizmet sağlayıcının” (platform sahibinin)
müşteri hizmetleri telefon numarasının verilmesinin; satıcı/sağlayıcıyla iletişime geçmek üzere aracı
hizmet sağlayıcıya ait numarayı arayan tüketicilerin ek bir külfete gerek kalmaksızın doğrudan
satıcı/sağlayıcıya derhal aktarılmasının, doğrudan aktarmanın mümkün olmadığı hallerde
(satıcı/sağlayıcının cevap verememesi, meşgul olması vb.) ise arayan bilgisinin satıcı/sağlayıcıya derhal
bildirilmesinin; diğer yandan bu uygulamaya dair satıcı/sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcı (platform
sahibi) arasındaki aracılık sözleşmesinde yer verilmesinin sağlanması halinde uygun olacağı
değerlendirilmektedir.